liturgi lagungarriak
AGURRA ETA SARRERA
Gure bihotzen Jauna eta herriek espero duten Mesias, bego zuekin!
Senideok, iganderoko bihotz-berotasunez biltzen gara Jaunaren mahaiaren ingurura. Aurrena, Hitzaren mahaitik jasoko dugu maitasunaren mezua; eta gero, Eukaristiaren mahaitik dohainaren betea jasoko dugu. Horixe dugu iganderoko poz, horrexek indartzen digu gure esperantza eroria.
Hasteko, pranta gaitezen apal Jaunaren aurrean. Aitortu dezagun gure bekatua eta uste on izan dezagun dena edertzen duen errukian.
– Jesus Jauna, gure mesias eta gizon-emakumeen pozbide. Erruki, Jauna.
– Jesus Jauna, gurutzerainoko maitasunez maitatu gaituzuna. Kristo, erruki.
– Jesus Jauna, sinesmenean indartzen gaituzuna. Erruki, Jauna.
PREFAZIOA
Senideok, esker onaren unea dugu, une nagusia. Jesusen zerbitzu askatzailea eskertu dezagun, sinesmenezko aitorpen ederra eginez.
GURE AITA
Eukaristi otoitza amaiturik, jaunartzeko prestatu behar dugu. Eta, lehen urrats bezala, guztion Aitari dei egiten diogu, bere Erreinuaren dohainez bete gaitzala eskatuz.
B) IRAKURGAIEN MONIZIOA
HERRI OTOITZA
Senideok, egin ditzagun gure eskariak apaltasunez, munduko behartsu guztiak gogoan ditugula. Eska dezagun Ebanjelioaren poza gizon-emakume guztientzat.
- Munduan sakabanaturik bizi diren fededun guztien alde: ahoz egiten duten aitorpena, maitasunezko egintzetan erakuts dezaten.
- Munduko herrien alde; gerra sufritzen ari diren herrien alde; Siriarren alde: bakoitzak, bere interesen aurretik, pertsonaren balio sakratua jartzen jakin dezan.
- Gaixorik, bakardadean, beldurrez, krisiagatik, sufritzen ari diren guztien alde: beren ezinean Jesusen maitasun-egintzak adoretu eta barrutik poztu ditzan.
- Ikasturte berria hasi edo hasiko duten gazteenen alde: maitasunean eta giza balioen errespetuan hazi eta hezi daitezen.
- Hemen bilduta, Eukaristia ospatzen ari garen guztion alde: Jesusengan eman zaigun salbazioa ospatu eta hots egin dezagun, batez ere zerbitzuaren bidez.
Entzun, Jauna, gure beharretik egin dizkizugun eskariok. Erakuts iezaguzu zure maitasun betea, guk ere geure hurkoak maitasunez zerbitza ditzagun. Guretzat bizi eta guretzat hil den Jesu Krisro gure Jaunaren bitartez.
HOMILIA
Senideok: galdera nagusiaren aurrean gaude: Ni nor naiz zuretzat? Arduraz eta arretaz hartu eta erantzun beharreko galdera, sinestedun sentitzen baldin banaiz behintzat. Besteen informazioa ematea erraza da; norberak buruz zer dakien edo iritziz zer uste duen adieraztea ere ez da zaila. Eta askotan hori da egiten duguna: dakiguna esan, ikasitakoa; barneratuta dauzkagun portaera batzuen usteak azaldu. Azken batean, kanpoan gelditu, geure barrua eta bizitza inplikatu eta konplikatu gabe.
«Batzuek Joan Bataiatzailea, besteek Elias, besteek profetaren bat». Ikasleek ere horixe egin zuten, besteen erantzunak azaldu. «Gizon ospetsu eta interesgarria, gaur egunerako baloreen profeta, gizatasunaren eredua...» izan litezke gure eratzunak. Baina, Jesusek barrura jotzen du: «Baina, zuk zer? Zuretzat nor eta zer naiz?». Eta hor barrutik harrapatuak sentitzen gara, biluztuak.
Bakoitzak ikusi behar du Jesusengana nondik eta zenbat hurbildu den. Bakoitzak eman behar du, ordezkorik gabe, bere erantzuna. Bakoitzak erakutsi behar du zenbateraino lotzen duen Jesusekiko harremanak. Noraino iristen den, gainera eta barrura heldu zaion zirrara.
Jesusek, eman behar dugun erantzunaren aurrean, ez gaitu engainatzen. Garbi adierazten du berari jarraitzea ez dela batere gozoa eta samurra. Jerusalem eta gurutzea hor daudela osagai ukaezin bezala. «Beharrezkoa da Gizonaren Semeak neke handiak jasatea; hil egingo dute». Argi eta garbi hitz egiten zien. Jesus ez dabil zurikerietan bereganako atxikimendua nola erosiko. Jesusekiko lotura ez da propaganda errazez lortzen. Pertsonaren hondo-hondoko oinarriak harrapatzen dizkigu, pertsonak bere guztia jokatzen dueneko sakonena harrapatzen digu.
Pedrorena gertatzen zaigu. Ez dugula ulertzen. Guk espero genezakeen mesianismoa askoz dirdaitsuagoa dela. Ez genuela uste horrelako kolore arreak dauzkanik. Eta ez da harritzekoa Pedroren eskandaloa. Jesusek berak ere sentitzen baitzuen mesianismo erraz horren lilura. Horregatik Pedroren eskandaloan bera ere eskandalizatu egiten da, Pedroren asmotan deabruaren irudia ikusteraino. Akordatzen hasierako tentazio haiek, basamortukoak? Gauza bera da Ebanjelioparen une zedarri honetan sentitzen eta bizi duena. Baina Jesusek argi dauka Aitaren nahia beste bide batetik doala, azkenerainoko maitasunetik, guztizko zerbitzutik. Eta hori izango da Jesusen bidearen eta gurutzearen muina: maitasuna, zerbitzua!
Lehenengo irakurgaian profetak esan dizkigunak hitzez hitz betetzen dira Jesusengan. Ez dio sufritu beharrari ihes egingo, maitatzeko baldin bada, zerbitzatzeko baldin bada. Bere izate guztia jokoan jartzen du, Aitak hala eskatu diolako. Badaki orain arte segika etorri zaion jende askok ihes egingo diola. Mesianismo garailearen erakarpen errazak bukatu dira. Orain hasten da gurutzeko entrega betean burutuko den mesianismoa. Eta eskaintza horren aurrean, jendeak atzera egiten du. Pedrok eta beste ikasleek ere ez dute bide hori onez hartu nahi.
Gaur guretzat da galdera. Nor da Jesus niretzat, guretzat? Zer harreman bizi dut berarekin? Edonolako harremanak ez du balio. Doktrinazkoak, burukoak, ideiazkoak, azalekoak... ez du balio. Jesusek bestelako harreman sakonera gonbidatzen gaitu. Gure guztia entregatzera egiten digu dei. Harreman sakon eta afektiboak balio du, gure bizitzari espiritu berria ematen dionak, gure guztia Jesusen eskuetan uzten dakienak.
Harreman berri honen argitan irakurri beharko genuke gaurko bigarren irakurgaia ere. Egintzetan gorpuzten ez den sinesmenak ez du neurri ona ematen. Sinesmena, lehen aipatu dugun harreman sakon horretan gertatzen da. Eta harreman horretatik sortzen diren egintzak goraipatzen ditu Santiagok. Hitz hutsek ez dute balio. Eta, dena esateko eta muina laburki azaltzeko, maitasunera iristen den sinesmenak bakarrik balio du. Jesusek Jerusalemgo gurutzean emango du bere maitasunaren neurria, eta maitasun horixe da gure sinesmenari eskatzen zaiona.
Baina, hori nola, gure ahuldadeak ezagututa? Zalantzarik ez dago: Jesusekiko harreman hau ez da gurea, ez da guregandik jaiotzen. Jainkoari bihotza zabaldu eta dohain bezala hartzea dagokigu. Noski, horrek ez du gure ahalegina moteldu behar; gure ahaleginak bildu behar du bihotza zabal irekitzera, Jaunaren dohainari baietz esatera, maitasunari diogun beldurra zuritzera.
Badakigu, eta ondo, horrenbesteko maitasunak izutu egiten gaituela. Nahiago dugu bizitza kontrolatuz bizitzea. Maitasunak gure barrua «deskontrolatu» egiten digu, ekimena Jainkoaren eskuetan utziz. Horrek esan nahi du, egunero eta uneoro sinesmenaren abentura bizitzea, gure segurantzak arriskatzea, Jesusekin bidea egiteko adorea izatea.
Eukaristia ospatzera goaz, eta Eukaristian ematen zaigu bide honetarako Espiritua. Eukaristia dugu segiziorako dohaina. Ireki dezagun uste onez gure barrua eta utz diezaiogun dohainari gure bizitza osoa hartzen.
AGURRA ETA SARRERA
Gure bihotzen Jauna eta herriek espero duten Mesias, bego zuekin!
Senideok, iganderoko bihotz-berotasunez biltzen gara Jaunaren mahaiaren ingurura. Aurrena, Hitzaren mahaitik jasoko dugu maitasunaren mezua; eta gero, Eukaristiaren mahaitik dohainaren betea jasoko dugu. Horixe dugu iganderoko poz, horrexek indartzen digu gure esperantza eroria.
Hasteko, pranta gaitezen apal Jaunaren aurrean. Aitortu dezagun gure bekatua eta uste on izan dezagun dena edertzen duen errukian.
– Jesus Jauna, gure mesias eta gizon-emakumeen pozbide. Erruki, Jauna.
– Jesus Jauna, gurutzerainoko maitasunez maitatu gaituzuna. Kristo, erruki.
– Jesus Jauna, sinesmenean indartzen gaituzuna. Erruki, Jauna.
PREFAZIOA
Senideok, esker onaren unea dugu, une nagusia. Jesusen zerbitzu askatzailea eskertu dezagun, sinesmenezko aitorpen ederra eginez.
GURE AITA
Eukaristi otoitza amaiturik, jaunartzeko prestatu behar dugu. Eta, lehen urrats bezala, guztion Aitari dei egiten diogu, bere Erreinuaren dohainez bete gaitzala eskatuz.
B) IRAKURGAIEN MONIZIOA
HERRI OTOITZA
Senideok, egin ditzagun gure eskariak apaltasunez, munduko behartsu guztiak gogoan ditugula. Eska dezagun Ebanjelioaren poza gizon-emakume guztientzat.
- Munduan sakabanaturik bizi diren fededun guztien alde: ahoz egiten duten aitorpena, maitasunezko egintzetan erakuts dezaten.
- Munduko herrien alde; gerra sufritzen ari diren herrien alde; Siriarren alde: bakoitzak, bere interesen aurretik, pertsonaren balio sakratua jartzen jakin dezan.
- Gaixorik, bakardadean, beldurrez, krisiagatik, sufritzen ari diren guztien alde: beren ezinean Jesusen maitasun-egintzak adoretu eta barrutik poztu ditzan.
- Ikasturte berria hasi edo hasiko duten gazteenen alde: maitasunean eta giza balioen errespetuan hazi eta hezi daitezen.
- Hemen bilduta, Eukaristia ospatzen ari garen guztion alde: Jesusengan eman zaigun salbazioa ospatu eta hots egin dezagun, batez ere zerbitzuaren bidez.
Entzun, Jauna, gure beharretik egin dizkizugun eskariok. Erakuts iezaguzu zure maitasun betea, guk ere geure hurkoak maitasunez zerbitza ditzagun. Guretzat bizi eta guretzat hil den Jesu Krisro gure Jaunaren bitartez.
HOMILIA
Senideok: galdera nagusiaren aurrean gaude: Ni nor naiz zuretzat? Arduraz eta arretaz hartu eta erantzun beharreko galdera, sinestedun sentitzen baldin banaiz behintzat. Besteen informazioa ematea erraza da; norberak buruz zer dakien edo iritziz zer uste duen adieraztea ere ez da zaila. Eta askotan hori da egiten duguna: dakiguna esan, ikasitakoa; barneratuta dauzkagun portaera batzuen usteak azaldu. Azken batean, kanpoan gelditu, geure barrua eta bizitza inplikatu eta konplikatu gabe.
«Batzuek Joan Bataiatzailea, besteek Elias, besteek profetaren bat». Ikasleek ere horixe egin zuten, besteen erantzunak azaldu. «Gizon ospetsu eta interesgarria, gaur egunerako baloreen profeta, gizatasunaren eredua...» izan litezke gure eratzunak. Baina, Jesusek barrura jotzen du: «Baina, zuk zer? Zuretzat nor eta zer naiz?». Eta hor barrutik harrapatuak sentitzen gara, biluztuak.
Bakoitzak ikusi behar du Jesusengana nondik eta zenbat hurbildu den. Bakoitzak eman behar du, ordezkorik gabe, bere erantzuna. Bakoitzak erakutsi behar du zenbateraino lotzen duen Jesusekiko harremanak. Noraino iristen den, gainera eta barrura heldu zaion zirrara.
Jesusek, eman behar dugun erantzunaren aurrean, ez gaitu engainatzen. Garbi adierazten du berari jarraitzea ez dela batere gozoa eta samurra. Jerusalem eta gurutzea hor daudela osagai ukaezin bezala. «Beharrezkoa da Gizonaren Semeak neke handiak jasatea; hil egingo dute». Argi eta garbi hitz egiten zien. Jesus ez dabil zurikerietan bereganako atxikimendua nola erosiko. Jesusekiko lotura ez da propaganda errazez lortzen. Pertsonaren hondo-hondoko oinarriak harrapatzen dizkigu, pertsonak bere guztia jokatzen dueneko sakonena harrapatzen digu.
Pedrorena gertatzen zaigu. Ez dugula ulertzen. Guk espero genezakeen mesianismoa askoz dirdaitsuagoa dela. Ez genuela uste horrelako kolore arreak dauzkanik. Eta ez da harritzekoa Pedroren eskandaloa. Jesusek berak ere sentitzen baitzuen mesianismo erraz horren lilura. Horregatik Pedroren eskandaloan bera ere eskandalizatu egiten da, Pedroren asmotan deabruaren irudia ikusteraino. Akordatzen hasierako tentazio haiek, basamortukoak? Gauza bera da Ebanjelioparen une zedarri honetan sentitzen eta bizi duena. Baina Jesusek argi dauka Aitaren nahia beste bide batetik doala, azkenerainoko maitasunetik, guztizko zerbitzutik. Eta hori izango da Jesusen bidearen eta gurutzearen muina: maitasuna, zerbitzua!
Lehenengo irakurgaian profetak esan dizkigunak hitzez hitz betetzen dira Jesusengan. Ez dio sufritu beharrari ihes egingo, maitatzeko baldin bada, zerbitzatzeko baldin bada. Bere izate guztia jokoan jartzen du, Aitak hala eskatu diolako. Badaki orain arte segika etorri zaion jende askok ihes egingo diola. Mesianismo garailearen erakarpen errazak bukatu dira. Orain hasten da gurutzeko entrega betean burutuko den mesianismoa. Eta eskaintza horren aurrean, jendeak atzera egiten du. Pedrok eta beste ikasleek ere ez dute bide hori onez hartu nahi.
Gaur guretzat da galdera. Nor da Jesus niretzat, guretzat? Zer harreman bizi dut berarekin? Edonolako harremanak ez du balio. Doktrinazkoak, burukoak, ideiazkoak, azalekoak... ez du balio. Jesusek bestelako harreman sakonera gonbidatzen gaitu. Gure guztia entregatzera egiten digu dei. Harreman sakon eta afektiboak balio du, gure bizitzari espiritu berria ematen dionak, gure guztia Jesusen eskuetan uzten dakienak.
Harreman berri honen argitan irakurri beharko genuke gaurko bigarren irakurgaia ere. Egintzetan gorpuzten ez den sinesmenak ez du neurri ona ematen. Sinesmena, lehen aipatu dugun harreman sakon horretan gertatzen da. Eta harreman horretatik sortzen diren egintzak goraipatzen ditu Santiagok. Hitz hutsek ez dute balio. Eta, dena esateko eta muina laburki azaltzeko, maitasunera iristen den sinesmenak bakarrik balio du. Jesusek Jerusalemgo gurutzean emango du bere maitasunaren neurria, eta maitasun horixe da gure sinesmenari eskatzen zaiona.
Baina, hori nola, gure ahuldadeak ezagututa? Zalantzarik ez dago: Jesusekiko harreman hau ez da gurea, ez da guregandik jaiotzen. Jainkoari bihotza zabaldu eta dohain bezala hartzea dagokigu. Noski, horrek ez du gure ahalegina moteldu behar; gure ahaleginak bildu behar du bihotza zabal irekitzera, Jaunaren dohainari baietz esatera, maitasunari diogun beldurra zuritzera.
Badakigu, eta ondo, horrenbesteko maitasunak izutu egiten gaituela. Nahiago dugu bizitza kontrolatuz bizitzea. Maitasunak gure barrua «deskontrolatu» egiten digu, ekimena Jainkoaren eskuetan utziz. Horrek esan nahi du, egunero eta uneoro sinesmenaren abentura bizitzea, gure segurantzak arriskatzea, Jesusekin bidea egiteko adorea izatea.
Eukaristia ospatzera goaz, eta Eukaristian ematen zaigu bide honetarako Espiritua. Eukaristia dugu segiziorako dohaina. Ireki dezagun uste onez gure barrua eta utz diezaiogun dohainari gure bizitza osoa hartzen.
Liturgi lagungarriuak
A) APAIZAREN MONIZIOAK
AGURRA ETA SARRERA
Beregana biltzen gaituen Jauna, igandez alaitasunez eta bakez betetzen gaituen Jauna, zuekin!
Mundu guztian elkartzen da gaur kristau-taldea, gu elkartzen garen bezalaxe. Jende desberdina, baina fede bera bizi duena. Desberdintasunak, fede berean biziz gero, aberastu egiten gaitu.
Geure bizia, geure ilusio eta nahigabeak hartuta gatoz Eukaristia ospatzera. Bakoitza geure historiarekin gatoz. Besteena denoi inporta zaigu, elkarte bat bera baikara. Batasun honetan ospatu nahi dugu gaurko Eukaristia.
Hasteko, jar gaitezen Jainkoaren aurrean geure barruko egiarekin, eta eska dezagun garbitzen gaituen errukia.
– Jesus Jauna, gure bihotz urratuak salbatzera bidalia. Erruki, Jauna.
– Jesus Jauna, bekatariei dei egitera etorria. Kristo, erruki.
– Jesus Jauna, beti gure alde otoitzean ari zarena. Erruki, Jauna.
PREFAZIOA
Bere ituna erregalatu digun Jainko onari eman diezazkiogun eskerrak, Eliza osoarekin bat eginda.
GURE AITA
Jesusek irakatsi zigun bezala, orain, jaunartu aurretik, esan dezagun beldurrik gabe seme-alaben otoitza.
HONA HEMEN
Hona hemen itunaren ogia. Hona bizi berria ematen digun janaria. Zorionekoak mahai honetara gonbidatuak.
B) IRAKURGAIEN MONIZIOAK
1) Ia igandero bezala, lehenbiziko irakurgaiak geroko ebanjelio-txatala argitzen digu. Gure bizitzan zer esan nahi du Jainkoaren borondatea betetzeak? Hori dute gai bai lehen irakurgaiak bai ebanjelioak.
2) Gaur hasi eta datozen lau igandeetan, bigarren irakurgaia Santiagoren epistolatik hartuko dugu. Jaunaren Hitzari adi-adi bizi behar genukeela, dio gaurko txatalak; baina, baita beste hau ere: ez dela nahikoa entzutea. Entzun dezagun!
HERRI-OTOITZA
Aurkez diezazkioigun zeruko Aitari gure eskariak eta munduko pobreen beharrak.
• Eliz gidari guztien alde; elkartearen zerbitzuan ari direnen alde; munduko fededun guztien alde... (isilunea). Eska diezaiogun Jaunari.
• Otoitz egin dezagun gaixoen alde; gaixoak zaintzen ari diren guztien alde; ezbeharrez zauritu direnen alde... (Isilunea).
• Otoitz egin dezagun ikasle eta irakasleen alde... Ikasturte berriari ekiten dioten guztien alde... (isilunea).
• Gerran ari diren herri eta pertsonen alde; Siriaren alde; migrazoen jario ikusgarrian sufritzen ari direnen alde... (isilunea).
• Otoitz egin dezagun geure alde; gure familien alde; gehien sufritzen ari direnen alde... (isilunea).
Entzun, Aita ona, gure eskariak, zu baitzaitugu on guztien iturri agortezina. Entzun gaitzazu Jesu Kristo gure Jaunaren bitartez.
HOMILIA
Bost igande San Joanen ebanjeliotik hartutako ogi biziaren atal ederrarekin eman ditugu. Berriro ere, aurtengo urte-txandari dagokionez, San Markosenera gatoz. Eta oraintxe irakurri ditugun pasarteotan sumatu duzuenez, Jainkoaren aurrean har daitezkeen posturak aztertu beharko genituzke gaur, Jainkoaren bidearen aurrean har daitezkeen jarrerak. Erlijioa Jainkoarekiko lotura da, ez eginbehar batzuekiko lotura. Ezin gaitezke, beraz, kanpoko azalkeria eta jarduera hutsaz konforma. Jainkoarekiko gure harremanak sakontasuna behar du, egia behar du.
Israel herriak ederki erakusten digu bere eskarmentuaren argiaz: Jainkoak eman dion askatasuna handiegia izan da, Jainko horren presentzia eta hurbiltasuna ez sumatzeko. Eta askatasun-egintza horren guztiaren oinarri Jainkoa bera dago. Eta herriari ematen zaion legea, Jainkoarekiko harremanaren oroigarria da. «Biziko zarete». «Bai herri zentzudun eta jakintsua dela herri hau». «Ba ote herri handirik, bere jainkoak hain hurbil dituenik!» Jainkoa gertuan sentitu du Israel herriak, eta horretatik Israel herriak legeari dion estimu handia.
Baina betikoa! Beti ere errazagoa da eginkizunak betetzea, harreman pertsonalak bizitzea baino. Errazagoa da Jainkoari lege-kunplimendu bat eskaintzea, haren hurbiltasunaz liluratuta bizitzea baino. Eta Israel herriari gertatu zitzaion, ba zera: hasieran harreman bizigarri baten ezaugarria izan zena, azal hutsean, ohitura hutsean, geratu zitzaiola. «Zaharren ohiturak» gordetzea da betekizuna. Esku-garbiketak, legekeriak eta abarrak, erlijioa ezerezean uzteko modu aproposak dira. Legearen detaileetan Jainkoa bera eta gizon-emakumeon barne-jarrera garrantzi gabekoa bihurtzen da.
Baina Jesusek ez du hori horrela onartzen. Gure erlijio-arazoa ez dugu lege edo betebehar batzuetan jokatzen. Giza bihotzean dago erlijioaren gorabehera. Legea bete edo ez betetzeak bere garrantzia izango du, noski, baina garbitasun-zikinkeriaren arazoa giza bihotzean gertatzen da. Esku zikinek ez dute barrena zikintzen. Barren zikinak zikintzen du dena. Eta Jesusek jakinarazi nahi die bere entzuleei, ezin daitekeela legea jainkotu. Ezin daitezkeela zaharren ohiturak Jainkoaren tokian jar. Jainkoa bihotzez maitatzea da eskatzen dena. Ez da legea Jainkoaren aurretik jarri behar, atzekoz aurrera baizik, Jainkoa legearen aurretik, izan ere aurretikakoa da eta. Eta horrek bihotza, bihotz osoa, eskatzen dio gure erlijio-jarduerari, bihotza!
Eta hau guztia Santiagoren zatiarekin lotuz gero, zer? Santiagok ere «jainko-zaletasun garbi eta akatsik gabea» eskatu digu. Eta hori zer den zehaztu ere zehaztu digu: «Umezurtzei eta alargunei beren nahigabeetan laguntzea, eta mundu honen kutsutik garbi irautea». Horra, bada, gauzak nola diren: Jainkoarekin egiazko erlijio-lokarria nahi badugu lotu, lokarri hori lagun hurkoarekiko harremanetan beharko dugu korapilatu. Beste era ulergarriagoan esateko: lagun hurkoarekiko eguneroko maitasun izatera iristen ez den Jainkoarekiko erlijioa edo lege-betetzea edo harremana, hutsean eta bere horretan gezurtatua geratzen da.
Israelen jokalgea begiratu eta aztertu dugun bezala, ez ote dezakegu geurea begiratu eta aztertu? Jainkoarekiko gure harremana zertan oinarritzen da? Ez al gara gehiegitan betebehar askoren arduratan nekatu? Eta betebeharrak oso garbi ikusi ez ditugunean, ez al gara gelditu ez lege eta ez Jainko? Jainkoarekiko gure harremanak ez al zaizkigu ohitura hutsetan baliogabetu? Ez al dugu dena kanpoko itxuratik neurtzen eta balio-kidetzen? Mezak, sakramentuak, seme-alaben kristau-heziera, mandamentuak... hori guztia Jainkoarekiko harreman pertsonalaren argitan aztertu beharko genuke. Izan ere, gure eginahal hori guztia bihoztuna ez baldin bada, azal hutsean gel dakiguke. Eta ez didazu. noski ezetzik esango: hainbeste ariketa eta betebehar eta meza eta otoitz eta gauza, harreman pertsonalaren agiri ez baldin bada, ez da ezertarako!
Eta hemen, lagun hurkoarekiko harremana da beste edozeren gainetik aztertu beharrekoa, horretan ematen baitzaio Jainkoarekiko harremanari bere egia eta mamia. Lagun hurkoarekiko harreman onik ez izateak, hustu dezake erabat Jainkoarekiko gure harremana. Eta gure gizartera begiratzen hasita, aztertu behar askotxo ez ote daukagun! Gure gizarte fededun omen denak erakusten ote du jainkoa maite dugula?!
Esaten dugun honen harira, garbi dago gaur Jainkoaz eta gizakiaz hitz egiteko moldea aldatu beharra daukagula fededunok. Askotan gure moralbideak legetik eta aginduetatik neurtu izan ditugu; eta hori ez da egokia. Pertsonaren balio sakratua eman digu Jainkoak gure egintza guztien egia neurtzeko neurri. Pertsona da guztiaren neurri. Gizatasunaren balioa jarri behar dugu gure bizikizun guztien ardatz. Horrek, gainera, ederki uztartzen du gure fede-bizikizuna gaurko gizarteak balioberritu duen giza eskubideen ikuspegiarekin. Pertsonaren eskubideak eta duintasuna eman dizkigu Jainkoak, berekiko harremana neurtzeko moldetzat.
Goazen Eukaristiara. Hortxe jartzen gara Jainkoarekin harremanetan. Hementxe egiten dugu Jainkoak eman digun salbamen-dohainaren oroigarria. Hementxe garbitzen gara egiazko erlijioa bizitzeko. Eukaristiak garbitzen digu bihotza, maitezko harremanetan bizi gaitezen. Hortxe ikusten dugu zein gertu daukagun gure Jainkoa!
Liturgi lagungarriak
A) APAIZAREN MONIZIOAK
AGURRA ETA SARRERA
Jesu Kristo gure Jaunaren grazia, Aitaren maitasuna eta Espiritu Santuaren elkartasuna, zuekin!
Ongi etorriak iganderoko ospaketara. Arantzazuko Amaren festaburua gainean dugula, hementxe biltzen gaitu gure Jaunak, gure Amaren oinetan. Gure fedearen ospakizuna egitera biltzen gara Jaunaren ondora. Berak ematen digun askatasun osoa nahi dugu jaso. Mundu berri baten dohaina eskaintzen zaigu hemen. Igandero, izan ere, Aitak Pazkoan ematen diguna gogoratzen baitugu.
Guk, behin baino gehiagotan, trabak jartzen dizkiogu Jainkoaren ekintza askatzaileari. Horregatik, ospakizunaren atarian eta Jaunaren oroigarria egiten hasi aurretik, barkazioa eskatzen diogu, errukitzen dakienari.
- Jesus Jauna, zure Espirituz janzten gaituzuna. Erruki, Jauna.
- Jesus Jauna, gure bizilagun egin zarena. Kristo, erruki.
- Jesus Jauna, Aitaren eskuinetik maite gaituzuna. Erruki, Jauna.
PREFAZIOA
Gizon-emakumeon artean ipini nahi izan du bere etxola gure Jainkoak, gu salbatzeko, ez bestetarako. Presta gaitezen, ba, eukaristi otoitz nagusia Aitari zuzentzeko.
GURE AITA
Jesusek berak irakatsi zigun Aitari zer eta nola eskatu. Hari otoitz egiteko askatu zigun mihia. Beldurrik gabe, esan diezaiogun denok batean.
B) IRAKURGAIEN MONIZIOAK
1) Isaias profetaren ahoz esperantzazko mezu eder bat hots egiten zaio herri lotuari. Jainkoa askatasuna erregalatzera datorkio. Lehortean ura emango dio. Ez du, beraz, beldurrik izan behar.
2) Santiagok gordintasun guztiaz adierazten digu zer den benetako fedea eta nola jokatzen duen. Ez dago argitasun berezien beharrik, gauzak ulertzeko.
HERRI-OTOITZA
Jainkoaren herri garenez, gizon-emakume guztien ordezko gara Jainkoaren aurrean. Haien beharrak ager diezazkiogun gure Jainko askatzaileari.
• Otoitz egin dezagun gaixo guztien alde, gor, mutu, erren, ezindu guztien alde: Jaunaren hurbiltasunaz jabeturik, duintasunez bizi daitezen, barrutik askaturik.
• Fededun guztien alde: bizi diren tokietan sinesmen biziagoa biziz, askatasunaren Berri Ona adieraz dezaten.
• Munduko pobreenen alde: pertsona bakoitzaren duintasuna estimatua eta zaindua izan dadin.
• Gure familien alde: eguneroko bizitzaren zailtasunetan, elkarri lagunduz bizi daitezen.
• Gure elkarte honen alde: bizi garen tokietan, Jesusen hitz berria hots egin dezagun, lotuta daudenen askatasunerako.
Aita ona, zuk askatzen gaituzu Erreinuaren poza bizitzeko. Eskerrak ematen dizkizugu arduraz zaintzen gaituzulako. Lagun iezaguzu beti pozik eta besteak pozten bizitzeko. Jesu Kristo gure Jaunaren bitartez.
HOMILIA
Adiskideok, hementxe gaude Jainkoaren Hitza entzuten. Bederatziurren eder batean barruan, Arantzazuko gure Ama honen festaburuaren zain jarrita giro ederrean. Bederatzi egunez ahalegin jatorra egiten ari gara, errukiaren mezu ederra nola barneratuko. Eta errukiaren ukitu gozoan kokatzen da gaurko ebanjelioko ‘effeta’ askatzailea. Askatasun oparituan, ederra da fededun izan eta hala bizitzea.
Gizon-emakumeontzat oso zaila da libre izatea. Zaila barrutik lotuak gaudelako, aurrena. Joan zen igandean ikusi genuen, legezaletasunez jantzitako barne- lotura asko daukagula. Baina, badira bestelako loturak ere. Era askotako morrontzek tristetzen gaituzte. Zorionaren arnasa itotzen digun gaitz-indar asko daukagu inguruan: gaixotasuna, injustizia, gezurra, sufrimendua, geuretik atera ezina...
Eta Jesusek interes bizia dauka, gizakia gaitz guztietatik askatua izan dadin. Jainkoak ez gaitu loturarako egin. Kreaziotik askatasuna dugu utziezinezko bokazio. Eta bokazio hori desegiten digun guztia borrokatzea nahi du Jesusek. Eta borrokatu beharreko horretan, gaitz guztiak sartu behar ditugu, era guztietako gaitzak. Ebanjelioaren aurrean jartzen garenean, askotan gaitza «espiritualizatzera» jotzen dugu. Bestelako gaitzek halako garrantzi handirik ez balute bezala. Baina Jainkoak argi erakutsi du: gaixoak sendatzea nahi du, pobreei duintasuna ematea, zapalduei justizia egitea, makurtuak zutiaraztea...
Lehen irakurgaiak eta Erantzun-salmoak oso argi erakusten digute Jainkoaren asmoa zein den: gizakia askatzea. Irudi askoren bidez, Jainkoak gizakiari eskaintzen dion askatasuna kantatzen da. Gizaki berria sortzen dela da kontua. Basamortuan ustekabeko urak. Herrenak lehen ezin zuen saltoa egiten du. Eta hori guztia, Jainkoa leiala delako. Pobreak eta gatibuak askatzea maite duelako. Gure Jainkoa horrelakoxea delako. Guk bizi ote dugu Jainkoaren asmoaren poza? Zenbateraino saiatzen ote gara Jainkoaren asmo hori gizartean gertarazten? Jainkoaren proiektuaren ilusioa bizi ote dugu?
Jesusek Ebanjelioan esaten duen «Ireki zaitez» hori, benetan adierazgarria da fededunaren bizitzarako. Jesusek gizaki berria egin nahi du. Gizaki irekia. Berri Ona jaso eta emateko kapaz dena. Beldurra kendu zaion gizakia. Irekitze eta askatze hori prozesu baten bidez gertatzen da. Gaurko Ebanjelioan detaile guztiak ematen zaizkigu, prozesu horren erakusle. Gerta daitezke berehalako askatze ustekabekoak, graziak bai baitu horrenbeste indar. Baina, normalean, prozesu baten ondorio izaten da gizakiaren askatze hori. Prozesu hori bideratzea da kontua.
Barrutik eta kanpotik oso lotuak gaude, sarri asko ohargabean bada ere. Era askotako loturak: sikologikoak, harremanetarako blokeoak, geuretik ezin irten, beldurra, bizitza geure erara manejatu nahia, kalkuloak... Eta hor, une batean, hariari punta bilatzen zaio: argi bat, sufrimendua, ezusteren bat, lagunen bat... Segurantziak hankaz gora dihoazkigula sentitzen dugu. Aurreko segurantzia haiek berreskuratu nahi izango lituzke batek. Aurrera egiten badu, barrua askatzen hasi zaiola sentituko du. Jesusen «Ireki zaitez» hark barrutik ukitu duela sentituko du. Jainkoa askatzaile ikusten hasten zara. Eta orduan konturatzen zara Jainkoaren askatasun-proiektua egiazkoa dela, ez dela teoria. Konfiantzaz bizitzen hasten zara. Barrutik askatua izan zarenean, gaitzaren kontra borrokatzeko prest aurkitzen duzu zeure burua.
Eta gaitzaren kontrako borroka honetan eta askatasun egiazkoaren adierazle, pobreekiko jokalegea dago. Gure gizarteak sortzen dituen pobreekin nola jokatzen dugu? Gure batzarrean, gure elkartean, gure harremanetan, ba al dute toki berezirik pobreek? Ala, Santiagok esan digun bezala, bazter batera uzten ote ditugu? Fededun askatuak, pobreen aldeko eginahalean azaltzen du batez ere bere fedearen indarra eta edertasuna.
Arantzazuko Amaren itzalak asko daki askatasun-prozesuaz. Zenbat jende ez ote da Eliza honetan, barrutik askatu? Zenbat pertsonak ez ote du «ireki zaitez» entzun Basilika honetan? Zenbat gaixok hartu ote du poza, Mariaren bidez Jaunak emanda? Gure fedeak berritualdi handi eta sakonak hartu ditu hemen, euskaldunon eliza eder honetan eta Mariaren oin maitagarrietan!
Zuk ez al duzu libre izan nahi? Oraintxe bertan, ikasturte berri bati ekiteko unean aurkitzen gara. Ez ote litzateke une egokia, fededun bakoitzak bere prozesuaren galdera egiteko? Zuk zer-nolako ibilbidea behar duzu, zeure bizitza askatzeko? Nola bidera dezakezu prozesu edo ibilbide hori, benetan gizon edo emakume askatua izaten hasteko? Ezin dezakegu gure kristautasuna nolahala bizi gaur. Mundu hau, Ebanjeliotik urrutiratu zaigunean, fede sendoago eta oinarrituago eta libreago baten eskean ari zaigu. Eta hori ez da bere kasa sortzen. Zuk zer behar duzu gaur, libre izan eta hala bizitzeko?
Ospatzen ari garen Eukaristiak, askatasun-bide nahi du izan. Jesusek hemen ere «Ireki zaitez» indartsua esaten digu. Geure barrua irekiko ote diogu, gero inguruak askatasunez edertu ahal izateko? Horra erronka!
Liturgi lagungarriak
A) APAIZAREN MONIZIOAK
AGURRA ETA SARRERA
Anai-arreba maiteok, ongi etorriak denok. Betiko biziaren hitzak dauzkan Jesus Jauna dago zuekin.
«Jauna, norengana joango gara? Zuk dauzkazu betiko biziaren hitzak». Horixe entzungo dugu gaurko ebanjelioan, Pedroren ahotik. Zenbateko konfiantza eta borondatea jarri ote zituen Pedrok orduan!
Guk ere fedezko aitorpen bera egin nahi dugu, benetan eta apaltasunez. Horretarako bildu gara hemen. Jainkoaren hitza entzunez, eskerrak eman nahi dizkiogu Jaunari, bere dohainez janaritzen gaituelako.
Bekatari garela aitortuz abiatuko gara, beti ere Jaunaren maitasun azkengabeari begira.
– Jesus Jauna, maitasunerako askatzen gaituzuna. Erruki, Jauna.
– Jesus Jauna, kristau-elkartearen elkartasun-iturri zarena. Kristo, erruki.
– Jesus Jauna, bidean goazenen indar eta eragile zaituguna. Erruki, Jauna.
PREFAZIOA
Jaunaren Erreinurantz goazen kristauok, Jesu Kristoren mahai-inguruan batuta, berri dezagun esker onezko otoitz nagusia. Jaunaren Espirituak fedez bete ditzala gure ahoko hitzak.
GURE AITA
Hementxe gure artean dugu Jesu Kristo Jauna. Berarekin bat garela, eta gure artean ere ondo elkarturik, esan ditzagun berari ikasitako hitzak.
HONA HEMEN
"Ni naiz biziaren ogia. Niregana datorrena, ez da gosetuko; Niregan sinesten duena, ez da behinere egarrituko", dio Jaunak. «Norengana joango gara?». Zorionekoak Jaunaren mahaira deituak.
B) IRAKURGAIEN MONIZIOAK
1. Israel herriak Jaunaren aldeko aukera egiten du. Ikusi du nola eraman dituen Jaunak askatasun-lurrera eta berari esaneko izanez bizi nahi du. Gero ebanjeliokoan gertatuko denaren atarikoa da.
2. Ezkontzako harremanak hartzen ditu Paulok Jesusen maitasuna adierazteko bide eta irudi bezala. Eta maitasun horretan argitzen ditu kristau-harremanak.
HERRI-OTOITZA
Pedrok eta ikasleek bezala, guk ere jar dezagun gure ustea Jaunarengan, eta aurkez ditzagun gizon-emakumeen beharrak.
• Elizaren alde: Iganderoko Eukaristian Jainkoaren maitasuna ospatu eta beregana dezan.
• Munduko herrien alde; Siriaren alde; gure herriaren alde: bakezko eta juztiziazko harremanak bila ditzagun.
• Oporrak amaiturik, lanera itzultzen diren guztien alde: beren lanez, giza harremanak poztu eta mundu hobea egiten saia daitezen.
• Baztertu guztien alde, etorkinen alde: Eukaristian agertzen zaigun Jainkoaren maitasunak barrutik adorez jantzi ditzan.
• Geure alde, gure senide eta adiskideen alde, gure gaixoen alde: gure fedeak Jaunaren segizioan bere betetasuna lor dezan.
Hau guztia zure seme-alabek egiten dizuten deia da. Beharrean daudenez gero, lagun iezaiezu zureak izaten. Jesu Kristo gure Jaunaren bitartez.
HOMILIA
Igandez igande, azkeneko denboraldian zer gauza eder eta berriak entzun dizkiogun Jesusi. A zer nolako mamia atera diogun, ogi biziaz ari zaigun Joanen Ebanjelioko 6. atalari. 6. kapitulu honek, halako pedagogia zorrotzez, azken erabakira ekarri gaitu. «Zuek ere alde egin nahi al duzue?». Pixkanaka, ogitik abiatuz, Jesusen pertsonaren misterioa agertu digu. Berekin bat egiteko deia egin digu: haragia janez egiten den zinezko bat egitea da. Pixkanaka-pixkanaka, gure barruari galdera sakona bota dio: eskandalu handiegia ote da? Ihes egin behar ote diot? Eta aukera honetan, Elkargoaren, Aliantzaren bihotzean gaude. Jainkoak maitatu gaitu. Eta ez denok orokorrean bakarrik. Ni maitatu nau. Bai, ni... Nirea egin zait Jauna. Pertenentziaren barne-lotura paregabea. Eta egia honen aurrean, maitasunezko elkartze honen aurrean, sentimendu kontrajarriak sortzen zaizkit: sinestu ezina, zorabioa, dardara, nahia... Beharbada, Jainkoarekin bizi dugun harremana oso afektiboa ez izanik, Elkargoaren gai hau oso ulerkaitza gertatzen zaigu. Hori ote?
Lehenengo irakurgaia argigarria da oso. Israelgo hamabi leinuak lur berrira iritsi dira. Josuek hamabiak biltzen ditu, Jaunarekiko leialtasun-ituna egiteko. Basamortuan egindako bide luzea ez dute ahaztu behar. Burura iritsi direnean, une erabakiorra dute: aukeratu egin behar! Honantza ekarri dituen Jainkoa (Jainko askatzailea) ala antzina gurtu zituzten jainkoak edota inguruko herrien jainko berriak. Aukera pertsonala ez digu inork aurrezten.
Behin honetara ezkero, ikusia ikusita, azken igandeetan entzundakoak entzunda, hona etorri gara gu ere:
– Erabakia hartu behar aurrena. Ezin gaitezke fededun izan beti hala izan omen garelako. Erabakia ez da erraza, baina bai beharrezkoa. Jesusi jarraitzea egunero berritzen den bizi-erabakia da. Beti fededun izan, sekula planteatu gabe eta inolako inplikaziorik gabe, ez da bidezkoa! Erabaki pertsonala eskatzen zaigu. «Nahi al duzue?».
– Bigarrenik, erabaki horrek barne-esperientzia sakona eskatzen du. Hemen teoriak ez du balio. Jaunaren elkartasunean bizi izandako esperientziak balio du. Harekin bizi izandako askatasunak. Israeldarrek esan dutena esan ahal izatea: «Guk ere Jauna zerbituko dugu... Bera da Egiptoko morrontzatik atera gintuena». Edo Pedrorena: «Zuk dauzkazu betiko biziaren hitzak». Gure fededun izatea, benetako esperientzia askatzailean oinarritzen ote da!?
– Eta hirugarrenik, elkarteak ere badu zerikusirik erabaki honetan. Israel herri osoak hartzen du erabakia. Norberaren erabakia ezin daiteke indibidualismo huts bihurtu. Erabaki honetan elkarte osoa dago jokoan. Ez gara kristau bakarka, elkartean baizik. Eukaristiak elkartearen sentidua bera jartzen du jokoan.
Zergatik egiten dugu zalantza era horretako erabaki baten aurrean? Jainkoaren maitasun gertuko eta «eroak» beldurtzen gaitu eta horrexek sortzen digu izu-dardara. Heriotzaraino emana izan denaren maitasuna da. Neurririk ez duen ezaugarri onartezina! Horregatik, zaila ez da, ikusi ezin ditugun errealitate batzuk onartzea. Onartzen zaila da Jainkoa hain gertuan sentitzea. Hain gorpuzdun ikustea. Hain bertako ikustea. Hainbesteko maitasun neurrigabea sinestu eta onartzea da zaila. Eukaristian eman zaigun Jainkoa gertuegikoa ez ote, gureegia ez ote!?
Hala ere, gure fede-bizitzak beti erabakia hartzen bizi behar du. Egunero aurkitzen baita probatua gure fedea. Egunero eskaintzen zaigu beste jainko asko, gurtzeko. Eta, horrexegatik, egunero itzuli behar izaten du gure fedeak bere oinarrizko aitorpenetara, bere oinarrizko maitasunetara. Hain okerrerraza daukagu bihotza. Hain ahula da gajoa. Jakin badakigu, Jaunaren aukera egiteak ematen digula, sakonetik oinarritzen gaituen zoriona eta esperantza. Jakin badakigu, dagoeneko beste ezerk ez gaituela behar bezala asetzen. Eta, hala ere, erabakiak izutu egiten gaitu!
Gaur zuri, Jainkoaren aldeko erabakia hartzeak, zer eskatzen dizu? Zertara behartzen zaitu? Jauna zerbitzatuko duzula esateak, zer esan nahi du gaurko zure bizitzan? Zure biziaren hitzak, Jesusenak ote dira? Norengana joan nahi duzu? Inolako inplikaziorik sortzen al dizu, gaur Jesusen hitza onartzen duzula aitortzeak?
Beharbada askotan gauzak konplikatu egin ditugu, ezta? Jesusen irudia gauza askorekin nahastu dugu. Eta sinestea, esanak esan, norbait biziarekin topo egitea da. Ez da asko jakitea, ez da katekesia luzeen kontua, ez da programazio nahasien emaitza. Fedea, sakonean, ezuste baten sorpresa da. Eta Jesus, bizirik eta dei egile, jartzen zaizu aurrean, sinple, garbi, maitale... eta zure erabakia pizten dizu bihotzean. Eta gauza sinpleen indarra erakutsiz, bihotza erakarri egiten dizu. Horixe da kontua! Bihotza liluratu egiten dizu horrenbesteko edertasunak. Fededuna lilura baten emaitza da. Ez ote zaigu sarri gertatzen, gauza asko dakigula buruaz, baina esperientzia liluragarria falta zaigula!?
Azkenean badakizu zer? Kristauak ez daki zergatik sinesten duen! Pedro bezala, konfiantza handitan errenditzen da, horixe. «Norengana joango gara?». Sinestearen arrazoiak ez baitira teoriazkoak. Eta esperientziak ez du arrazoi argi eta zehatzik. Hala ere, esperientzia eder honek badu bere prozesua eta badu bere pedagogia. Joanen 6. atalean agertu zaiguna bera.
Guk ere, gaurko Eukaristian, fedezko aitorpena egin dezagun: ez dakit zergatik sinesten dudan! Ez dut ulertzen, baina fio naiz! Maite zaitut! Bakar-bakarrik hauxe dakit: Zu zarela nire bizi-iturri. Zu gabe, ezerk ez daukala sentidurik! «Norengana joango gara ba?».
Zein beharrezkoa den igandero Ituna berritzea! Maitasunezko ekintza pertsonal hori burutzea! Eukaristia aukera paregabea eta propioa horretarako!
Gure cookieak eta hirugarrenenak erabiltzen ditugu helburu analitikoetarako eta publizitate pertsonalizatua erakusteko, zure nabigazio-ohituretan oinarrituta (adibidez, bisitatutako orrialdeak). Cookie guztiak onar ditzakezu "onartu" botoia sakatuz edo horiek konfiguratuz edo haien erabilera ukatuz "konfiguratu" botoia sakatuz. Informazio gehiago lor dezakezu edo, ondoren, doikuntzak aldatu gure Cookien politikan.